Het vak
Procesoperator
Wat is dat eigenlijk voor een baan?
De procesoperator heeft een cruciale rol in alle productieprocessen van zowel de (petro)chemische-, de farmaceutische- als de levensmiddelenindustrie. Ook vind je procesoperators in energie- en kerncentrales, in schakelinstallaties en ga zo maar door.
Zonder vakkundige procesoperators worden in Nederland geen (hoogwaardige) spullen gemaakt; dan staat het productieproces stil.
Taken
Als procesoperator heb je verschillende taken. Zo controleer je de voortgang van het productieproces in de fabriek en je grijpt in als dat nodig is.
Dat doe je bijvoorbeeld door de productielijn stil te leggen of door ‘heel slim‘ het proces om te leiden. Natuurlijk voer je technische controles op de installaties zelf uit en signaleer je eventuele afwijkingen. Klein onderhoud voer je vaak zelf uit, het grotere werk wordt door de onderhouds- of technische dienst gedaan.
Soms moet de fabriek of een deel daarvan worden opgestart of gestopt (ook wel: ‘shutdown’ genoemd). Hoe dit in z’n werk gaat, staat nauwkeurig beschreven in procedures en handboeken. Jij voert deze uit volgens de richtlijnen en controleert of alle systemen op de voorgeschreven manier reageren.
Een beetje ervaren procesoperator kent op een gegeven moment zijn werkgebied beter dan de ingenieurs die de veelal computergestuurde machines ontwikkeld en geplaatst hebben.
Het is meer regel dan uitzondering dat procesoperators verbeteringen in de routing van het proces weten aan te brengen. Je volgt dus niet alleen procedures en werkschema’s op, ook ontwikkel je voldoende inzicht en lef misschien ook wel om met verbetervoorstellen te komen.
Verantwoordelijkheid
We hebben gezien dat je als procesoperator in verschillende industrieën terecht kan. Wat alle procesoperators met elkaar gemeen hebben, is dat ze ‘achter de knoppen zitten’. Je beheerst en controleert het proces.
Inzicht en interesse in techniek en chemie zijn eigenlijk meer een must dan een pré, en daarnaast vind je vanzelfsprekend veiligheid erg belangrijk.
Stel maar gerust dat een procesoperator een grote verantwoordelijkheid heeft voor het bedrijf, zichzelf, zijn of haar collega’s, de omwonenden en natuurlijk je eigen familie. Die willen dat je na iedere shift veilig thuiskomt.
De in’s & out’s van ploegendiensten
Procesoperators werken meestal in volcontinu- of vijfploegendiensten (‘shifts‘). Veel productieprocessen draaien namelijk altijd. Dat betekent 24 uur per dag, 7 dagen in de week, 52 weken per jaar.Energiecentrales bijvoorbeeld moeten altijd produceren: elektriciteit is moeilijk op te slaan, maar wordt wel altijd gebruikt. Ook in de (petro)chemische sector is het vaak van levensbelang dat het proces door blijft gaan. Bij een ongecontroleerde shutdown worden medicijnen of plastics bijvoorbeeld hard op plekken waar je dat helemaal niet wil.
Stopt een proces ongecontroleerd dan zijn in verreweg de meeste gevallen de economische en veiligheidsrisico’s niet te overzien. Stel maar gerust dat het de procesoperators zijn die Nederland draaiende houden. In ploegen dus.
Iedere ploeg werkt maximaal acht uur, dat is bij wet zo geregeld. Je hebt dus voor één etmaal, 24 uur, drie ploegen nodig: een dag-, een avond- en een nachtploeg. Dan heb je nog een ploeg achter de hand: de vierde of ‘uitslaapploeg‘. Deze dienst komt meestal na de nachtdienst en je bent dan niet op de plant (of fabrieksterrein) aanwezig.
Soms staan de mensen uit deze dienst standby om bij te springen. Ploeg 5 heeft echt vrij. En zo draait dat jaar in, jaar uit.
Veel mensen zien het werken in ploegendienst als een nadeel. Heel veel andere mensen zweren erbij: je bent vrij op dagen dat de rest van Nederland zit te zweten en de beloning is aanzienlijk hoger dan vergelijkbare functies die alleen van 9 tot 5 worden uitgevoerd.
Werken in de procesindustrie anno nu
De toekomst voor (aankomende) procesoperators ziet er (zeer) rooskleurig uit. Kijk je naar de leeftijdsopbouw (niet alleen van heel Nederland, maar naar de specifieke groep procesoperators, dan geldt ook hier dat de vergrijzing toeneemt.
Dit betekent weer dat de komende jaren veel oudere collega’s met pensioen zullen gaan. Het is zelfs zo dat de arbeidsdeskundigen een vrij groot tekort aan vakkundige procesoperators voorspellen.
Er komen dus veel leuke arbeidsplaatsen vrij. Goed nieuws voor jonge ambitieuze mensen!
Algemene voorwaarden